Ogólne informacje
Ultrasonografia jest bezpiecznym badaniem obrazowym wykorzystującym do badań narządów ciała ludzkiego fale ultradźwiękowe. W badaniu USG jamy brzusznej (i miednicy) ocenia się wielkość kształt i strukturę narządów miąższowych takich jak: wątroba, trzustka, śledziona, nerki, gruczoł krokowy, jajniki, macica oraz narządów zawierających płyn takich jak pęcherzyk żółciowy i pęcherz moczowy. Dokonuje się również oceny dużych naczyń jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej. Duża ilość gazów jelitowych utrudnia badanie odbijając ultradźwięki, a duża ilość tkanki tłuszczowej podskórnej może powodować osłabienie penetracji wiązki ultradźwiękowej również ograniczając widoczność. Dlatego ważnym elementem przygotowania do badania USG jest ograniczenie ilości gazów w jelitach. W celu oceny narządów miednicy należy wypełnić pęcherz moczowy.

Przygotowanie
W dniu badania nie jeść pokarmów stałych, można przyjąć leki. Powstrzymać się od palenia tytoniu.

Na 2 godziny przed badaniem należy wypić kilka szklanek niegazowanej wody, tak aby wypełnić pęcherz moczowy i bezpośrednio przed badaniem odczuwać lekkie parcie na mocz.

Przygotowanie pacjenta do pobrania moczu:

• Przed pobraniem moczu do badań laboratoryjnych pacjent powinien unikać wysiłku fizycznego.
• Co najmniej jeden dzień przed planowanym pobraniem moczu do badań laboratoryjnych zaleca się zachowanie abstynencji płciowej.
• Nie zaleca się pobierania moczu do badań laboratoryjnych w trakcie krwawienia miesięcznego oraz 2-3 dni przed i po menstruacji.
• Przed planowanym pobraniem moczu, pacjent powinien zaopatrzyć się w jednorazowy pojemnik do badania moczu (dostępny w aptece). Należy pamiętać, że w przypadku wykonywania badań bakteriologicznych, zakupiony pojemnik powinien być jałowy.
• W przypadku wykonywania badania moczu u dzieci dopuszcza się pobieranie materiału do specjalnych woreczków (dostępne w aptece).
• Mocz do badań laboratoryjnych powinien być pobrany z zachowaniem ogólnie obowiązujących zasad higieny (po dokładnym umyciu zewnętrznych narządów płciowych przy użyciu ciepłej wody i mydła). Nie należy stosować w tym celu specjalnych środków dezynfekcyjnych i odkażających.
• Laboratorium nie przyjmuje do badań moczu pobranego do innych pojemników (słoiki, butelki itp.).

Przygotowanie pacjenta do pobrania moczu do badania ogólnego:

• Badanie ogólne moczu należy wykonywać w pierwszej porannej próbce moczu pobranej z tzw. środkowego strumienia. Podczas pobierania materiału pierwszą porcje moczu należy oddać do toalety, następnie porcję około 50 – 100 ml oddać do wcześniej przygotowanego pojemnika, końcową porcję moczu należy oddać do toalety. Pojemnik należy dokładnie zakręcić i podpisać nazwiskiem, imieniem i datą urodzenia pacjenta. Na pojemniku zanotować godzinę pobrania materiału.
• Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.
• Istnieje możliwość wykonania badań laboratoryjnych z próbek moczu pobranych w innych porach dnia, w tych przypadkach interpretacja wyników powinna uwzględniać godzinę pobrania oraz sposób przygotowania pacjenta do badań.

Dobowa zbiórka moczu jest niezbędna do wykonania oznaczeń ilościowego wydalania niektórych składników (np.: wapń, fosfor, magnez, kwas wanilinomigdałowy, kwas 5-OH indolooctowy, metoksykatecholaminy, 17-ketosterydy, 17 OH hydroksykortykosterydy itp.).

Przygotowanie pacjenta do pobrania dobowej zbiórki moczu:

• Przed wykonaniem badania pacjent powinien przygotować czyste naczynie o objętości 2-3 litrów, najlepiej plastikowe z dopasowanym przykryciem i podziałką.
• Zbiórkę moczu należy rozpocząć rano (np. o godzinie 6:00), a zakończyć następnego dnia o tej samej godzinie.
• Pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety.
• Kolejne porcje moczu łącznie z pierwszą porcją pobraną następnego dnia oddać do wcześniej przygotowanego pojemnika.
• Podczas całego okresu zbiórki pojemnik z moczem należy przechowywać w chłodnym miejscu.
• Po zakończeniu zbiórki zebrany do pojemnika mocz dokładnie wymieszać i zmierzyć jego objętość.
• Porcję moczu o objętości ok. 50 – 100 ml przelać do pojemnika na badanie ogólne moczu.
• Pojemnik dokładnie zakręcić i podpisać nazwiskiem, imieniem i datą urodzenia pacjenta. Na pojemniku zanotować dobową objętość moczu (w mililitrach).
• Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.

Niektóre badania laboratoryjne wykonywane w zbiórce dobowej moczu wymagają specjalnego przygotowania pacjenta i zastosowania specjalnych środków konserwujących mocz.

• Nasienie powinno być pobrane z zachowaniem ogólnie obowiązujących zasad higieny (po dokładnym umyciu zewnętrznych narządów płciowych przy użyciu ciepłej wody i mydła). Nie należy stosować w tym celu specjalnych środków dezynfekcyjnych i odkażających.
• Nasienie należy pobrać drogą masturbacji po 2-7 dniach abstynencji płciowej.
• Nasienie należy oddać do jednorazowego jałowego pojemnika (dostępny w aptece pojemnik do badania moczu).
• Po pobraniu materiału pojemnik należy dokładnie zakręcić, podpisać nazwiskiem, imieniem i datą urodzenia pacjenta.
• Na pojemniku zanotować godzinę pobrania materiału.
• Pojemnik dostarczyć do laboratorium w ciągu 1 godziny od pobrania materiału.
• Do laboratorium nasienie powinno być transportowane w temperaturze 20 – 37°C.

Przygotowanie pacjenta do pobrania kału:

• Przed oddaniem kału należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy.
• Kał należy oddać do czystego, wyparzonego naczynia (np.: nocnika).
• Pobrać próbkę kału (grudkę wielkości orzecha laskowego) najlepiej z miejsc zawierających śluz, krew, ropę i umieścić za pomocą szpatułki w specjalnym jałowym pojemniku (dostępny w aptece).
• Pojemnik szczelnie zamknąć, podpisać nazwiskiem, imieniem i datą urodzenia pacjenta.
• Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.

Na pojemniku należy zapisać godzinę pobrania materiału.

Laboratorium nie przyjmuje do badań kału pobranego do innych pojemników (słoiki, butelki itp.).

Przygotowanie pacjenta do pobrania krwi:

• Do większości badań laboratoryjnych krew należy pobierać rano (najlepiej pomiędzy godziną 7:00 a 9:00), na czczo (po co najmniej 10-12 godzinnym wstrzymaniu się od posiłków i płynów). Krew powinna być pobrana po kilkuminutowym odpoczynku. Taka procedura przygotowania pacjenta do badań pozwoli zapewnić prawidłową interpretacje wyników.
• W przypadkach pilnych i/lub na zlecenie lekarza dopuszcza się możliwość pobrania krwi w innych porach dnia. W tych przypadkach interpretacja wyników badań powinna uwzględniać godzinę pobrania materiału i sposób przygotowania pacjenta do badań.
• Wykonanie niektórych badań laboratoryjnych we krwi może wiązać się ze specjalnym przygotowaniem pacjenta i zastosowaniem niestandardowych procedur pobrania materiału.